پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - پژوهشکده فلسفه و کلام/ عضو هیات علمی

عضو هیات علمی پژوهشکده کلام

1395/1/28 شنبه عضو هیات علمی محمد‌علی مبینی

مشخصات:
محمدعلی مبینی استادیار پژوهشی و عضو هیئت علمی و مدیر گروه فلسفۀ اخلاق پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مدارج علمی
حوزوی: اتمام سطح سه حوزه علمیه قم.
دانشگاهی: کارشناسی در رشتۀ الاهیات و معارف اسلامی؛ مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). کارشناسی ارشد در رشتۀ دین‌شناسی؛ مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
دکترای کلام گرایش فلسفه دین؛ مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم.
پایان ‏نامه
پایان‌نامۀ ارشد: «عقلانیت باور دینی از دیدگاه آلوین‌پلنتینگا»، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382.
پایان‌نامه دکترا: «اعتبار معرفتی باور دینی بر اساس رویکرد جدید آلستن به مسئلۀ توجیه»، دانشگاه قم، مرکز تربیت مدرس، 1388.
سوابق پژوهشی
کتاب‏ها

عقلانیت باور دینی از دیدگاه آلوین‌پلنتینگا، قم، انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382.
توجیه باور: آری یا نه؟: بررسی آرای ویلیام آلستن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1389.

گزیده‏ای از مقالات

«چگونگی شناخت خدا»، ره توشه راهیان نور، رمضان 1392.
«عاشورا و فرصت‏ها»، ره توشه راهیان نور، محرم 1393
«عقل و عشق در فرهنگ عاشورا»، ره توشه راهیان نور، محرم 1394.
"عقل در قرآن‌"، معرفت، شمارة 48 ، آذر 1380 ، ص 86-94.
"باور دینی و اعتبار آن از منظر آلوین پلنتینگا"، معرفت، شمارة 62، بهمن 1381، ص 15-24.
"عقلانیت باور دینی از نگاه برون‎گرایان"، نامة حکمت، سال اول، شمارة اول، بهار و تابستان 1382، ص 9-43.
«اعتدال گرایی در معرفت شناسی معاصر و پیامدهای آن در معرفت شناسی دینی»، نقد و نظر شماره 49-50، بهار و تابستان 1387، ص 2-45.
«نقش معرفت‌شناختی عواطف در پیدایش اعتقادات؛ شرح و بررسی دیدگاه الجین»، نقد و نظر، شماره 61، بهار 1390، ص 2-29.
«تأملاتی معناشناختی در حقیقت ارزش اخلاقی»، نقد و نظر، شماره 64، زمستان 1390، ص 2-26.
«تناسب و سازگاری وجودی به منزلۀ ارزش بنیادین»، نقد و نظر، شماره 69، بهار 1392، ص 2-33.

عنوان طرح پژوهشی: بررسی دیدگاه‏ های معاصر راجع به حقیقت ارزش و ارائه نظریه جایگزین و قابل انطباق بر آموزه‏های اسلامی.
توضیح: ارزش به‌ ویژه ارزش اخلاقی موضوع مورد تحقیق در این طرح است. بحث دربارۀ ارزش یکی از مباحث بسیار مهم در تاریخ اندیشه است و همواره پرسش‌های جدی و چالش‌برانگیز از این ناحیه مطرح شده که منجر به بروز دیدگاه‌های بسیار متنوعی در این زمینه شده است. اهمیت این بحث صرفاً نظری نیست و هرگونه موضع‌گیری در اینجا می‌تواند پیامدهای عملی و کاربردی مهمی در‌پی‌داشته باشد. نظریه‌ای که در باب ارزش ارائه می‌شود اولاً باید بتواند پاسخ‌هایی منسجم و قانع‌کننده به پرسش‌های نظری ما بدهد و ثانیاً همخوان با التزامات عملی ما باشد و اگر نتایج عملی که از یک نظریه گرفته می‌شود با آنچه ما بدان پایبند هستیم یا ادعای پایبندی به آن داریم، تغایر داشته باشد، دال بر ضعف نظریه‌پردازی ما خواهد بود؛ چرا‌که لازم می‌آید یا تعهدات ما در مقام عمل نامعقول باشند یا باورها و اندیشه‌های ما در مقام نظر.
    تا کنون نظریه‏ های زیادی دربارۀ ارزش، هم در حوزۀ اسلامی و هم در حوزۀ غربی، ارائه شده است. در این طرح در نظر است نظریه‏ای جدید از ارزش ارائه شود که با آموزه‏های اسلامی برگرفته از آیات و روایات هم‏خوانی داشته باشد. این نظریه تفاوت‏هایی برجسته با نظریاتی که تا کنون در حوزۀ تفکر اسلامی مطرح شده است خواهد داشت؛ از‌این‌رو یکی از راه‏هایی که برای دفاع از این نظریه پیموده خواهد شد مقایسۀ آن با دیدگاه‏های دیگری است که در حوزۀ اسلامی در باب ارزش ارائه شده است و از‌این‌رو آسیب‏شناسی دیدگاه‏های دیگر و اشاره به نقاط ضعف آنها نیز مورد توجه این طرح خواهد بود. دو حوزۀ معناشناسی و وجودشناسی تحت پوشش این طرح قرار می‏گیرد و در هر دو حوزه ضمن نقد و بررسی دیدگاه‏ های دیگر، پیشنهاداتی ارائه خواهد شد. در نقد و بررسی دیدگاه‏ها، تمرکز این طرح بر دیدگاه‏های مطرح در حوزۀ اسلامی است، هر چند در جای خود برای ایضاح بحث و روشن‌شدن ابعاد مسئله، نظریات غربی نیز مورد توجه قرار خواهند گرفت.
     نظریۀ پیشنهادی در این طرح را می‏توان در دستۀ نظریات وظیفه‏گرای قائل به حسن و قبح ذاتی افعال دسته‏بندی کرد. اما اینکه دقیقاً این حسن و قبح ذاتی بر چه چیز حمل می‏شود، در این نظریه بر مفهوم تناسب وجودی تکیه خواهد شد و بیان می‏شود که آن چیزی که دارای ارزش ذاتی است، تناسب وجودی میان موجودات است و هر فعل دارای تناسب، با شرایط خاصی که مطرح خواهد شد، دارای ارزش خواهد بود. علاوه بر افعال، ارزش فاعل‏ها نیز با این رویکرد تناسبی قابل تبیین خواهد بود و هر فاعلی که قابلیت برقراری این تناسب را دارد ارزش‏مند دانسته می‏شود.
     این نظریه مبتنی بر جهان‏بینی توحیدی ارائه می‏شود و بر اساس آن، تناسب بنیادین تناسبی است که میان خدا و مخلوقات برقرار می‏شود و مطابق با آموزه‏ های اسلامی، تناسبی که از جانب مخلوقات به‌ویژه انسان با خدا برقرار می‏شود عبودیت و بندگی محض است و تناسب از جانب خدا رحمت بر مخلوقات است. با این حساب، ارزش اخلاقی صرفاً در محدودۀ انسانی مطرح نمی‏شود و قلمرو الهی را نیز پوشش می‏دهد. این وجه تفاوت مهمی است که این نظریه با برخی نظریات مطرح در تفکر اسلامی دارد که نمی‏توانند حوزۀ ارزش اخلاقی را به خدا سرایت دهند.
اطلاعات تکمیلی در فایل پیوست مطالعه کنید.

mobini[1].pdf

243.728 KB


امتیاز دهی

بيشتر

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

نشست علمی «علوم شناختی دین CSR و کمک به اصلاح باورهای دینی

مطالب مرتبط

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم می باشد.