پنجشنبه 9 فروردين 1403   15:50:11

(مهار تورم، رشد تولید)

print

در گفت و گویی تشریح شد:

جزئیات کلان پروژه «کاربست الگوی حکمرانی خوب در جمهوری اسلامی ایران»

  • خلاصه :عضو گروه علوم سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به اهداف، ضرورت، نقشه و گسترده، و پیشینه این کلان پروژه پرداخت.

به گزارش پایگاه خبری دفتر تبلیغات اسلامی ( تبلیغ نیوز )، یکی از کلان پروژه هایی که اخیرا در گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفته است، کلان پروژه «کاربست الگوی حکمرانی خوب در جمهوری اسلامی ایران» است که به همین مناسبت به گفت و گو با علیرضا زهیری «عضو گروه این پژوهشگاه» پرداختیم که متن این مصاحبه را در ذیل می خوانیم:

* هدف و ضرورت از این کلان پروژه چیست؟

مطالعات بی‌شماری درباره مشکلات ساختاری و کارکردی کشورهایی که نتوانستند به پیشرفت قابل قبولی دست یابند، صورت گرفته و روشن می‌سازد که حکمرانی یک مسأله اساسی در راهبرد توسعه این دسته از کشورهاست؛ این مطالعات به روشنی آشکار ساخت که بسیاری از کشورهای در حال توسعه در اواخر قرن گذشته با چالش‌های فزاینده‌ای ناشی از افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی و بی‌قاعدگی سیاسی، ازدیاد شکاف‌های درآمدی و فرهنگی، گسترش آلودگی‌های زیست‌ محیطی و در مجموع کاهش کیفیت زندگی، روبرو شدند؛ اتخاذ الگوهای ناپایدار توسعه‌ای در اثر ضعف یا عدم بهره‌گیری از انگاره‌های مشارکتی و سیستم‌های مطلوب حکمرانی، مسائل ایجاد شده را دو چندان کرده است.

در حال حاضر، مسأله دولت و حکومت‌داری در جمهوری اسلامی ایران بر کامیابی یا ناکامی نظام سیاسی سایه افکنده است؛ اگر جست‌وجوی الگوی تازه‌ای از دولت که با دگردیسی در ساختار و کارویژه‌های آن، به توانمندسازی دولت و بهبود حکمرانی بیانجامد، می‌تواند به اداره امور عمومی کشور یاری رساند.

در پاسخ به اوضاع نامطلوب این جوامع، بسیاری از صاحب‌نظران توسعه در جست‌و‌جوی الگوهای تازه‌ای بودند که بیشتر بر مهندسی اجتماعی تکیه داشت تا بر مهندسی فنی. الگوهای مهندسی اجتماعی بر رویکردهای شهروندمدار تأکید داشت و بخشی از حکمرانی را بر عهده شهروندان و به تعبیری جامعه مدنی می‌گذاشت؛ بدین ترتیب، الگوی حکمرانی خوب به عنوان الگوی مطلوب مدیریتی در چنین شرایطی شکل گرفت و امروزه این الگو در سطح جهانی معیار ارزیابی حکومت‌ها بشمار می‌آید.

* توضیح بیشتری از اصطلاح حکمرانی بیان نمایید؟ و محققان علوم سیاسی چگونه به آن می نگرند؟

حکمرانی اصطلاحی است که بر اعمال قدرت در مجموعه‌ای از زمینه‌های نهادی دلالت دارد و در آن مفاهیم هدایت و کنترل و تنظیم فعالیت‌ها، در جهت منافع مردم یا همه شهروندان، مستتر است؛ در نظر دانشمندان علوم سیاسی، حکمرانی بر فراگرد مدیریت سیاسی اشاره دارد که مبانی هنجاری اقتدار سیاسی، سبک هدایت امور عمومی، و به کارگیری منابع عمومی را در برمی‌گیرد.

جالب توجه است که مفهوم حکمرانی ( (Governanceوسیع‌تر از حکومت (Government) است؛ حکومت به طور مشخص با نقش مقامات سیاسی در حفظ نظم اجتماعی در سرزمین معین، و اعمال قدرت اجرایی در محدوده آن سروکار دارد؛ بدین ترتیب، حکمرانی خوب علاوه بر دارا بودن حکومت خوب، نهادهای خارج از حکومت را نیز در حکمرانی مشارکت می‌دهد.

از آنجا که نهادهای بین‌المللی تأکید می‌کنند که مفاهیم و ارزش‌های این الگو بر زیست‌بوم جوامع مختلف مبتنی است؛ بنابراین، بررسی و امکان‌سنجی بوم‌شناسانه الگوی حکمرانی خوب در ایران و تطبیق آن با ارزش‌های دینی جنبه‌های نظری و اهداف علمی این کلان پروژه را دربر می‌گیرد و بررسی‌های ساختاری و کارکردی و امکان تحقق حکمرانی خوب ذیل اهداف کاربردی این کلان پروژه قرار می‌گیرد.

* نقشه و گستره کلان پروژه را بیشتر تبیین نمایید؟

دکتر زهیری: این کلان پروژه دو سویه بنیادهای نظری (زمینه‌های شکل‌گیری الگوی حکمرانی خوب، بنیادهای نظری الگوی حکمرانی خوب، نسبت‌سنجی این الگو با زیست‌بوم ایران و ‌نسبت‌سنجی این الگو با مبانی و ارزش‌های دینی) و مبانی جامعه‌شناختی(ویژگی‌های ساختاری الگوی جکمرانی خوب، عناصر و مؤلفه‌های کارکردی الگوی حکمرانی خوب(عدالت و فراگیری، پیروی از حاکمیت قانون، شفافیت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، اجماع محوری، کارایی و اثربخشی و مشارکت)) را مدنظر دارد.

* این کلان پروژه در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی چه پيشينه ای دارد؟

از آنجا که این کلان پروژه در ابتدای راه خود می‌باشد، اجرای آن مستلزم تصویب موضوعات پژوهشی در پژوهشکده و میز تخصصی مبانی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد؛ در حال حاضر، موضوع حکمرانی خوب برای اولین بار در پژوهشکده در ضمن پروژه «جمهوری اسلامی و مسئله کارآمدی» تألیف علیرضا زهیری، مورد بحث قرار گرفته است؛ پس از آن، اولین پروژه مصوب میز مربوطه با عنوان «حكمراني خوب و مسئله شفافیت و پاسخگویی در ايران» توسط علیرضا زهیری در دست انجام است.

از سوی دیگر، مباحث نظری مربوط به «حکمرانی در قرآن» طی سلسله نشست‌هایی با ارائه علمی حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک‌زایی در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در جریان است که تا کنون بیش از 50 جلسه آن برگزار شده است و به عنوان پشتوانه نظری مباحث مربوط به حکمرانی مطلوب می‌باشد.

مشارکت در کنفرانس علمی «سیاستگذاری عمومی و حکمرانی اسلامی» عهده‌دارشدن کمیسیون حکمرانی سیاسی اسلامی این کنفرانس، از جمله فعالیت‌های این پژوهشکده ذیل این کلان‌پروژه بشمار می‌آید.

 
امتیاز دهی
 
 

ravabet.omomi@dte.ir
۰۲۵-۳۱۱۵۲۷۲۷ (مدیریت پرتال)
۰۲۵-۳۱۱۵۰۰۰۰ (تماس با ما)
025-31155614
ایران قم میدان شهداء
بيشتر
خانه | بازگشت |
Guest (PortalGuest)

پورتال اطلاع رسانی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
مجری سایت : شرکت سیگما